Historia Biskupic

Historia Biskupic

Szczegóły

Kategoria: Historia Biskupic

Opublikowano: piątek, 29 kwiecień 2016 15:29

PN

Odsłony: 925

Pierwsze wzmianki o wsi Biskupice pochodzą z 1427 roku. Jak podaje Jan Długosz w Liber Beneficjorum, była to wieś położona na lewym brzegu rzeki Giełczwi. W tym czasie właścicielem Biskupic byli biskupi krakowscy^[1.1]. W 1425 r. biskup Zginiew Oleśnicki, w wyniku decyzji sądu ziemskiego, otrzymał prawo do wybudowania tutaj młyna^[1.2]. We wsi istniał również kościół parafialny ufundowany przez Oleśnickiego. Bliskość rzeki Wieprz zadecydowała o potrzebie utworzenia w tym regionie większego ośrodka.

Przyszłe miasto miało być ulokowane naprzeciwko wsi Biskupice, na prawym brzegu rzeki Giełczwi. W 1450 r. dzięki staraniom biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, król Kazimierz Jagiellończyk wydał zgodę na założenie na tym terenie miasta na prawie magdeburskim. Miastem miał zarządzać wójt. Król ustanowił w Biskupicach jarmarki dwa razy do roku oraz targi we czwartki^[1.3]. Miasto nazwano Biskupice, na pamiątkę otrzymania w Rzymie przez Oleśnickiego godności biskupa.

W 1452 r. biskup Oleśnicki ustanowił szlachcica A. Górskiego wójtem oraz pozwolił na budowę w mieście łaźni. Mieszkańcy Biskupic zostali zwolnieni z podatków od roli na okres 20 lat oraz na 10 lat z podatków od domów. Biskup zezwolił także na wolny wyrąb lasu, wypas bydła, bezpłatne pobieranie gliny i drewna oraz połów ryb w rzece^[1.4]. Przywileje te przyniosły krótkotrwały rozwój miasta. Biskupice nigdy nie mogły jednak osiągnąć pełnego rozwoju na skutek konkurencji korzystniej położonych pobliskich Piask^[1.5].

W 1497 r. Biskupice nawiedziła zaraza, która wygnała z miasta wielkiego mistrza krzyżackiego Jana Tiefena, przejeżdżającego przez te tereny. Pomimo lokacji miasta jeszcze w 1529 r. istniała wieś o tej samej nazwie. Została ona wchłonięta przez miasto dopiero na przełomie XVI i XVII w.^[1.6].

W 1602 r. Biskupice liczyły 130 mieszkańców^[1.7]. Po pożarze w 1627 r. mieszczanie zostali zwolnieni z czynszu na rzecz pana dziedzicznego. W rękach kapituły krakowskiej miasto pozostało aż do trzeciej dekady XVII w. Później Biskupice przeszły w posiadanie Pawła Piaseckiego^[1.8]. W rękach rodziny Piaseckich miasto pozostało do XVIII w.^[1.9].

Na początku XVII w. w mieście mieszkało 24 rzemieślników^[1.10]. W II poł. XVII w. Biskupice przeżywały okres wyludnienia i stagnacji. Jego przyczyną były wojny, które w XVII w. spustoszyły kraj. Podczas potopu szwedzkiego miasto zostało poważnie zniszczone^[1.11]. W wyniku najazdu Tatarów w 1670 r. miasto zostało całkowicie spalone^[1.12]. Od tego momentu znaczenie gospodarcze Biskupic spadło na rzecz pobliskich Piask.

W 1696 r. mieszkańcy Biskupic zostali srogo ukarani przez właścicieli miasta za odmowę płacenia coraz to większych danin. W 1793 r., w czasie obrad konferencji targowickiej, w Biskupicach miała miejsce koncentracja wojska polskiego, które zebrało się w obronie Konstytucji 3 maja.

W latach 80-tych XVIII w. w mieście wybuchł konflikt pomiędzy mieszczanami a ówczesną właścicielką miasta, Brygidą Radzimińską. Mieszkańcy odmówili odrabiania pańszczyzny oraz wysłali skargę do króla, oskarżając w niej właścicielkę o nadużywanie władzy. Skarga jednak nie przyniosła skutku. Radzimińska oskarżyła mieszkańców o bunt, co spowodowało wysłanie przez króla wojska do Biskupic^[1.13]. W więzieniu znalazło się 4 przywódców buntu.

Na początku XIX w. Biskupice znalazły się w rękach dziedzica Zawadzkiego. Za jego czasów w mieście wybuchł kolejny bunt. Zawadzki, by go stłumić, rozebrał kilka domów najbardziej opornych mieszczan oraz sprowadził do Biskupic grupę 54 żołnierzy. Wojsko przebywało w mieście przez 3 miesiące, podczas których biło zbuntowanych mieszkańców na rynku, na specjalnie zbudowanym stołku. Przywódcę buntu - Michała Otto skazano na 2 lata więzienia w Lublinie^[2.1]. Konflikt pomiędzy mieszczaństwem a kolejnymi właścicielami miasta trwał do chwili uwłaszczenia chłopów w Królestwie Polskim w 1866 r. i wpłynął niekorzystnie na rozwój miasta.

W 1822 r. w Biskupicach żyło 546 mieszkańców. W 1827 r. istniały tu dwa domy murowane oraz 66 drewnianych. Rozwój Biskupic utrudniały też pożary. Miasto spłonęło w 1789 oraz 1815 roku.^[2.2]. W 1846 r. w Biskupicach mieszkało 905 osób.

W 1852 r. Biskupice zostały zaliczone przez Radę Administracyjną Królestwa Polskiego do najniższego rzędu miast. W 1868 r. przestały być miastem prywatnym i tak, jak inne miasta zaczęły podlegać administracji państwowej Królestwa Polskiego^[2.3], a w 1868 r. utraciły prawa miejskie.

Podczas I wojny światowej Biskupice zostały niemal doszczętnie zniszczone. W okresie międzywojennym stały się siedzibą gminy Jaszczów.

W 1946 r. we wsi mieszkało 1271 osób. Podczas II wojny światowej Biskupice były siedzibą Organizacji Wojskowej „Wilki”.

Źródło informacji: http://www.sztetl.org.pl

^Przypisy             

^[1.1] Studziński Jacek, Biskupice – studium historyczne - urbanistyka, Lublin 1983, s. 5.

^[1.2] Świetlicki Lucjan, Dwory nad Giełczwią, Lublin 1999, s. 110.

^[1.3] Kuraś Stanisław, Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, t. III, red. Mencel Tadeusz, Warszawa 1983, s. 30.

^[1.4] Studziński Jacek, Biskupice – studium historyczne - urbanistyka, Lublin 1983, s. 7.

^[1.5] Ćwik Władysław, ABC miast Lubelszczyzny, "Kalendarz lubelski" 1961, s. 81.

^[1.6] Świetlicki Lucjan, Dwory nad Giełczwią, Lublin 1999, s. 111.

^[1.7] Studziński Jacek, Biskupice – studium historyczne - urbanistyka, Lublin 1983, s. 13.

^[1.8] Łosowski Janusz, Ekspertyza historyczno-heraldyczna dotycząca herbu gminy Trawniki, [mps], s. 5.

^[1.9] Świetlicki Lucjan, Dwory nad Giełczwią, Lublin 1999, s. 112.

^[1.10] Myk Władysław, Kartki z dziejów powiatu lubelskiego, Lublin 1960, s. 18.

^[1.11] Brykowski Ryszard, Powiat lubelski, "Katalog zabytków sztuki w Polsce" 1967, t. VIII, z. 10, s. 3.

^[1.12] Studziński Jacek, Biskupice – studium historyczne - urbanistyka, Lublin 1983, s. 8.

^[1.13] Studziński Jacek, Biskupice – studium historyczne - urbanistyka, Lublin 1983, s. 9.

^2.1] Ćwik Władysław, ABC miast Lubelszczyzny, "Kalendarz lubelski" 1961, s. 81.

^[2.2] Studziński Jacek, Biskupice – studium historyczne - urbanistyka, Lublin 1983, s. 11.

^[2.3] Świetlicki Lucjan, Dwory nad Giełczwią, Lublin 1999, s. 113.

Administrator dołożył wszelkich możliwych starań, aby prezentowane treści były prawdziwe i aktualne oraz nie naruszały praw osób trzecich, w tym praw autorskich, jednak nie może tego zagwarantować. Dlatego błędne informacje na stronie internetowej nie mogą być podstawą roszczeń.